Autonomiczne instalacje fotowoltaiczne stają się coraz bardziej popularne za sprawą niewielkich nowoczesnych obiektów architektonicznych. W artykule: „Autonomiczna stacja naprawy rowerów zasilana modułami fotowoltaicznymi – projekt studentów z Politechniki Śląskiej” opisywaliśmy tego typu autonomiczny system fotowoltaiczny, który służy do zasilania serwisu rowerowego a jednocześnie jest nowoczesnym obiektem budowlanym. Podobny, ale znacznie bardziej zaawansowany projekt został zrealizowany przez firmę Helioenergia w ramach projektu: „Autonomiczny przystanek komunikacji publicznej z wbudowanym systemem dynamicznej informacji pasażerskiej” akronim APKOP. Opracowany przystanek na potrzeby promocji nazwano “Helio Smart Shelter”.
Czym jest Helio Smart Shelter ?
To innowacyjny przystanek autobusowy lub tramwajowy, którego ściany i dach są przegrodami budowlanymi a jednocześnie modułami fotowoltaicznymi, zapewniającymi bieżące zasilanie energetyczne przystanku. Dzięki temu, że przystanek generuje elektryczność z energii słonecznej możliwe było zainstalowanie szeregu udogodnień dla pasażerów komunikacji, które działają bez potrzeby zasilania zewnętrznego a więc jest całkowicie autonomiczny. To jedna z najważniejszych zalet, gdyż pozwala na instalowanie przystanków w dowolnym miejscu bez konieczności doprowadzania do nich zasilania z sieci energetycznej. Jest to bardzo ważne zarówno dla przystanków znajdujących się poza miastem jak i dla tych, które mają powstać na terenie miasta, na przykład w obszarach zabytkowych, gdzie każda ingerencja w zabytkowy bruk (celem doprowadzenia zasilania) lub otaczające elementy architektury jest wyjątkowo niewskazana bądź niemożliwa.
Mając na względzie opisaną funkcjonalność (pełna autonomiczność) opisywany projekt od początku dotyczył obiektu całkowicie samowystarczalnego, wyposażonego w bezprzewodowy internet, możliwość doładowania urządzeń mobilnych i wyświetlającego informację pasażerską. Projekt uwzględniał wysoki stopień użyteczności poprzez samowystarczalność energetyczną, jak i wzrost poziomu bezpieczeństwa (system monitorujący czy pasażer nie zasłabł) oraz dostosowanie do potrzeb osób niepełnosprawnych.
Kto brał udział w opracowaniu i wykonaniu prototypu ?
Głównym twórcą i dostawcą najważniejszych materiałów oraz technologii jest firma Helioenergia sp. z o.o. , która od lat koncentruje swoje działania na fotowoltaice. Celem, który przyświeca konstruktorom z Helioenergii, jest integracja fotowoltaiki z różnymi obiektami oraz opracowywanie i produkcja modułów PV o nietypowych kształtach, kolorach i układach materiałowych. Wspomniana integracja dotyczy między innymi łączenia funkcji architektonicznych z fotowoltaicznymi w takich elementach jak elewacje, barierki, zadaszenia, które spełniają swoją podstawowa funkcję i jednocześnie generują energię elektryczną.
Pomysł na autonomiczny przystanek zrodził się około roku 2014. Był odpowiedzią na światowy trend w tworzeniu elementów inteligentnych miast przyszłości, elementów innowacyjnych, nowoczesnych, użytecznych dla mieszkańców i samowystarczalnych energetycznie. Ponadto zaprojektowanych z dbałością o detale i w taki sposób aby były atrakcyjnym dodatkiem architektonicznym. Aby sprostać tym wyzwaniom za projekt przystanku odpowiedzialni byli Gwidon Idziak, Aldona Kret-Dźwigoń i Kasia Janicka ze studia wzorniczego Derstone x Off Teoria. Funkcję specjalisty od technologii fotowoltaicznej sprawował Olgierd Jeremiasz, dyrektor generalny Helioenergia sp. z o.o. – producenta przystanku. Projektem zarządzał pomysłodawca koncepcji – Rafał Strzelecki.
Od samego początku zdefiniowano styl przystanku, jego funkcjonalności oraz podstawową grupę docelową, to jest pasażerów komunikacji publicznej ceniących sobie wygodę, bezpieczeństwo, ekologię oraz styl. Opracowano szczegółową dokumentacje techniczną, zbudowano modele wirtualne oraz rzeczywiste w niewielkiej skali.
Rys. 1. Wizualizacja przystanku Helio Smart Shelter
Rys. 2. Fragment dokumentacji technicznej Helio Smart Shelter
Gdzie i kiedy zaprezentowano prototyp ?
W grudniu 2018 roku gotowy był już w pełni funkcjonalny prototyp. Zaprezentowano go na COP24 czyli Konferencji Narodów Zjednoczonych w sprawie Zmian Klimatu - Katowice 2018 (COP24). Konferencja ta to międzynarodowe forum poświęcone światowej polityce klimatycznej, które odbyło się od 2 do 16 grudnia 2018 w Katowicach. Szczyt obejmował posiedzenia trzech najwyższych organów decyzyjnych i ich organów pomocniczych [2].
Rys. 3. Prototyp przystanku Helio Smart Shelter na konferencji COP24 w Katowicach
Polska Prezydencja podczas konferencji prowadziła dyskusję wokół trzech kluczowych tematów: człowieka, technologii i przyrody. Każdemu z tematów przewodnich została przyporządkowana deklaracja, do której mogą dołączać wszystkie zainteresowane państwa: Śląska Deklaracja Solidarnej i Sprawiedliwej Transformacji, Katowickie Partnerstwo na rzecz Elektromobilności, Śląska Deklaracja Ministerialna „Lasy dla klimatu”. Przystanek został zaprezentowany na terenie konferencji przed Katowickim spodkiem. Jako element systemu mobilności doskonale wpisywał się w drugą deklarację.
Więcej o innowacyjnych rozwiązaniach zastosowanych w przystanku oraz dalszych losach projektu w drugiej części artykułu.
W publikacji wykorzystano informacje i zdjęcia od firmy Helioenergia oraz powszechnie dostępne materiały w tym:
1. Folder „S m a r t C i t y S h e l t e r“ Helioenergia
2. Wikipedia – COP24 - https://pl.wikipedia.org/wiki/Konferencja_Narod%C3%B3w_Zjednoczonych_w_sprawie_Zmian_Klimatu,_Katowice_2018
