Kolejne spadki cen modułów PV

Ceny ogniw i modułów PV na przestrzeni kilkudziesięciu lat drastycznie spadły. W wielu analizach, dotyczących przyszłości energetyki na świecie, zwraca się uwagę, że moduły PV są tym generatorem energii elektrycznej, którego ceny na przestrzeni prawie pięćdziesięciu ostatnich lat zostały najbardziej obniżone. Nie dziwią zatem oczekiwania, że ceny będą nadal maleć.

Na uwagę zasługuje także okoliczność, że pomimo pandemii, przerwanych łańcuchów dostaw drożejących surowców oraz energii, ceny modułów fotowoltaicznych po raz kolejny, na koniec października 2023 okazały się znacząco niższe niż przed rokiem. 

Od wielu lat prezentowana jest krzywa pokazująca spadek cen modułów od początku ich wprowadzenia na rynek (rys. 1). 

Rys. 1. Krzywa obrazująca spadek ceny moduł PV wyrażonych w dolarach za wat w odniesieniu do sumarycznej mocy modułów zainstalowanych na całym świecie. Analiza dla okresu od 1976 do 2021 roku [1].

Krzywa ta pokazuje, nie tylko zmiany dotyczące ceny jednego wata mocy maksymalnej w module PV, ale także jak wielki dokonał się postęp w technologii ich produkcji. Spadki cen związane są ze: (I) zwiększaniem wolumenu produkcji – efekt skali oraz (II) udoskonalaniem technologii. Dzieje się tak, gdy producenci redukują koszt materiałów i energii potrzebnych do wytworzenia modułu PV, a jednocześnie ciągle podnoszą sprawność konwersji energii. Wzrost sprawności ogniw przekłada się na ceny, gdyż dzięki niemu koszt jednego wata energii może być coraz mniejszy przy zachowaniu tej samej konsumpcji materiałów i energii wykorzystywanej przy produkcji. 

O tym jak kształtują się ceny i jakie osiągają wartości pisaliśmy już kilkakrotnie na naszym portalu. Więcej w artykułach: Najnowsze dane na temat cen modułów PV oraz Czy moduły PV mogą być jeszcze tańsze? Były już okresy, kiedy wydawało się, że ceny modułów osiągnęły najniższą wartość. Wówczas  ceny nie zmieniały się albo nawet nieznacznie rosły. Jednak najnowsze dane po raz kolejny pokazują, że producenci ogniw i modułów PV nie powiedzieli jeszcze ostatniego słowa w kwestii redukcji cen. Informacje na temat cen można pozyskać z kilku źródeł. Do najpopularniejszych należą analizy prezentowane przez portal pvXchange [2] oraz PVinsights [3], a do od niedawna portal Tayangnews. 

Dane podawane przez wspomniane instytucje pokazują jednoznacznie, że mamy do czynienia z kolejnym wyraźnym spadkiem cen modułów PV i to we wszystkich kategoriach. Portal pvXchange od lat podaje analizę cen w trzech kategoriach: (I) najtańsze i najmniej sprawne moduły PV (Low Cost), najbardziej popularne na rynku moduły PV (Mainstream) oraz moduły o najwyższej sprawności konwersji energii słonecznej na elektryczną (High Efficency) (rys. 2).  

Rys. 2. Wykres obrazujący zmiany cen modułów w trzech kategoriach w okresie od października 2022 do października 2023. Źródło pvXchange [2]

Informacje na temat cen prezentowane są także w formie tabeli zawierającej dokładne wartości liczbowe oraz opis analizowanych kategorii modułów PV. Co ciekawe obecnie pvXchange definiuje moduły typu High Efficiency jako te, których sprawność przekracza 22%. (Tabela 1). 

Tabela 1. Zmiany cen modułów w trzech kategoriach na koniec października 2023. Źródło pvXchange [2]

Nieco inaczej aktualne ceny modułów prezentowane są na portalu PVinsihgts. Zamiast kategorii opierających się na sprawności konwersji podawane są ceny dla wykonanych z ogniw o określonej wielkości i mocy. Dodatkowo podawana jest typowa moc maksymalna analizowanych modułów. 

Tabela 2. Ceny oraz zmiany cen modułów dane z 1 listopada 2023. Źródło PVinsights [3]

W podobny sposób aktualne ceny modułów PV oraz ich zmiany prezentuje portal TaiyangnNews (Tabela 3). Przy czym należy zwrócić uwagę iż ceny podano w Renminbi, w oficjalnej walucie Chińskiej Republiki Ludowej, której podstawową jednostką jest yuan. 

Tabela 3. Ceny oraz zmiany cen modułów dane października 2023. Źródło TaiyangnNews [3]

We wszystkich zaprezentowanych analizach potwierdza się ogólny trend, iż ceny zarówno w ujęciu rok do roku, jak również od  początku tego roku (a nawet w porównaniu do zeszłego miesiąca) spadają. Różnica jest bardzo wyraźna i w ujęciu rocznym ceny modułów PV spadły o około 40%. Obecnie koszt jednego wata mocy maksymalnej mieści się w zakresie od 11 do 29 euro centów. Jeśli poza cenami wziąć pod uwagę, że pojawiły się na rynku moduły, na które producent daje 40 lat gwarancji oraz fakt, iż ceny energii pozyskiwanej z konwencjonalnych źródeł wciąż rosną nie dziwi fakt, iż fotowoltaika zaczyna być postrzegana jako jedyna alternatywa w perspektywie przekraczającej 50 lat. Obecnie już 6,2% energii na świecie pochodzi z fotowoltaiki a łączna moc instalacji PV przekroczyła 1 TW [5]. Jeśli branża będzie rozwijać się w tym tempie to w 2060 roku najwięcej energii elektrycznej na świecie może pochodzić z fotowoltaiki [6]. 

W artykule wykorzystano ogólnodostępne informacje oraz dane z publikacji na portalach:

1. Solar (photovoltaic) panel prices vs. cumulative capacity, https://ourworldindata.org/grapher/solar-pv-prices-vs-cumulative-capacity 
2. https://www.pvxchange.com/Price-Index
3. http://pvinsights.com
4. International Energy Agency (IEA) REPORT Snapshot of Global PV Markets PVPS T1-44: 2023
5. Shell, THE ENERGY TRANSFORMATION SCENARIOS, www.shell.com/transformationscenarios, #ShellScenarios