Ruszają nowe nabory wniosków o dofinansowanie prac B+R i wdrożeń!
Instytucje finansujące (NCBR i PARP) ogłosiły pierwsze konkursy w ramach Programu Operacyjnego Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki w ramach Priorytetu 1. "Wsparcie dla przedsiębiorców"
Kompozytowe systemy nośne dla fotowoltaiki
Moduły fotowoltaiczne najczęściej montowane są na dachach budynków lub bezpośrednio na gruncie. W obu przypadkach konieczne jest zastosowanie odpowiedniej konstrukcji nośnej.
Mycie modułów PV – zalecenia oraz nowości na rynku
Moduły fotowoltaiczne są jednymi z nielicznych urządzeń generujących prąd, które nie wymagają szczególnych zabiegów konserwacyjnych podczas wieloletniej pracy. Nie oznacza to, że instalację można zamontować na dachu i całkowicie o niej zapomnieć. Wymagania wynikające z zaleceń producenta, a także z warunków gwarancji, mówią o konserwacji i okresowych przeglądach. Coraz częściej pojawia się też pytanie, czy należy myć moduły fotwoltaiczne? Mycie modułów nie jest konieczne. Są one zbudowane w taki sposób, że nie wymagają tego typu zabiegów aby działać poprawnie przez okres 25 a nawet 30 lat. Należy jednak podkreślić, że mówiąc o prawidłowym działaniu mamy na myśli, że moduł pracuje i dostarcza energii elektrycznej oraz to że można go bezpiecznie użytkować. Nie oznacza to, że pracuje z taką samą wydajnością jak w okresie zaraz po zamontowaniu. Wynika to z dwóch powodów. Po pierwsze moduł ulega niewielkiej degradacji, a jego moc maleje z czasem. Spadek mocy poprawnie działającego modułu to około 15% w okresie 25 lat. Po drugie zabrudzenia pojawiające się na szybie ograniczają ilość światła docierającego do ogniw PV, a tym samym powodują spadek prądu, a co za tym idzie mocy modułu. Dlatego, jeśli zależy nam na tym, aby instalacja pracowała z najwyższą możliwą mocą należy okresowo myć moduły PV. Ważne aby przestrzegać kilku zasad.
Zasady dotyczące mycia modułów wynikają z ich konstrukcji, zastosowanych materiałów oraz zaleceń producenta. W pierwszej kolejności należy stosować zalecenia, które podaje producent modułu. Opis można znaleźć w warunkach gwarancji w dziale konserwacja. Przykładowo, polski producent modułów firma Selfa, zasady mycia modułów opisuje w następujący sposób: W przypadku występowania trwałych zabrudzeń na powierzchni modułu PV, zaleca się umycie jego powierzchni przedniej (szklanej) przy zachowaniu poniższych zasad:
- w przypadku konieczności usunięcia zanieczyszczeń, należy stosować wodę zdemineralizowaną, bez dodatku detergentów;
- urządzenia do mycia powierzchni szklanych nie mogą posiadać twardych elementów mogących je porysować;
- nie kierować strumienia wody w kierunku konektorów, puszek przyłączeniowych, przewodów, itp.;
- nie należy dotykać części przewodzących prąd elektryczny (puszek, przewodów, konektorów);
- należy unikać mycia modułów podczas słonecznych dni, kiedy temperatura modułów przekracza 60 °C;
- ewentualne tłuste ślady palców na powierzchni szkła antyrefleksyjnego zazwyczaj znikają samoistnie pod wpływem promieniowania UV oraz opadów atmosferycznych. Można je także usunąć przy pomocy alkoholu izopropylowego lub etylowego. Inne środki myjące wymagają akceptacji producenta.
Przedstawiona instrukcja jasno definiuje zasady mycia modułów PV. Jest na tyle precyzyjna, że z powodzeniem może być stosowana także w przypadku modułów innych producentów. Warunkiem jest aby moduły, które chcemy umyć, zbudowane były w standardowy sposób, to znaczy posiadały: przednią hartowaną szybę zabezpieczającą ogniwa, uszczelnioną ramę nośną wykonaną z aluminium oraz złącza i okablowanie spełniające wymagania normy IP 68 (Norma IP, czyli International Protection Ratings).
Jeśli przyjmiemy, że wiemy jakie moduły i w jaki sposób możemy umyć pozostaje pytanie jak często to robić, jakiego sprzętu oraz detergentów użyć? Jeśli chodzi o częstotliwość mycia to precyzyjną odpowiedź mogą dać tylko dane z dodatkowych urządzeń bądź czujników, które monitorują stopień zanieczyszczenia modułów PV. Więcej o tym w artykule: „Wpływ zanieczyszczeń na parametry modułu PV”. Badania pokazują, że można przyjąć ogólną zasadę, że największy wpływ zanieczyszczeń na pracę modułów PV w warunkach miejskich występuje w ciągu dwóch pierwszych lat od momentu montażu. Tym samym, jeśli zależy nam na wysokiej wydajności naszej instalacji warto myć moduły co dwa lata. Oczywiście można to robić częściej, przy czym kluczowym czynnikiem jaki mamy dostęp do modułów. Czy są zamontowane na gruncie (sytuacja najlepsza) czy na dachu (sytuacja gorsza, szczególnie w przypadku bardzo dużej wysokości budynków). Należy także podkreślić, że wiele zależy od indywidualnych warunków panujących w lokalizacji gdzie zamontowano moduły.
Jeśli chodzi o urządzenia do mycia to na rynku pojawia się ich coraz więcej. Począwszy od małych urządzeń do mycia niewielkich instalacji (rys. 1.), poprzez duże maszyny samobieżne pozwalające na mycie modułów w wielkich elektrowniach fotowoltaicznych, po najbardziej innowacyjne rozwiązania w postaci robotów myjących (rys. 2.) [1,2].
Rys. 1. Myjka do modułów PV – LIFTON POLSKA (urządzenie z lewej , wysięgnik ze szczotką z prawej) [1]
Rys. 2. Duża myjka samobieżna – AGAPIT (z lewej) i robot do mycia modułów PV – LIFTON POLSKA
(z prawej) [1,2]
W przypadku środków myjących oprócz wody zdemineralizowanej, czy alkoholi można też wykorzystać środki czystości specjalnie przeznaczone do tego celu. Dobrym przykładem są produkty do mycia produkowane przez polską firmę PV Clean z Siemiatycz.
Rys. 3. Środki czystości do mycia modułów PV firmy PV Celan [3]
Firma produkuje zarówno specjalistyczne środki myjące, których zadaniem jest jak najlepsze usunięcie zabrudzeń, jak również bardziej innowacyjne czyli takie, które tworzą na powierzchni szkła warstwę hydrofobową. Dzięki tej warstwie szyba wykazuje własności samoczyszczące, a to pozwala zachować moduł w czystości przez dłuższy okres czasu.
Problem mycia modułów jest także przedmiotem działań podejmowanych przez producentów powłok ochronnych oraz producentów instalacji nośnych. W pierwszym przypadku prowadzone są badania nad warstwami samoczyszczącymi. Ciekawym przykładem jest powłoka TC Solar firmy Nanoscan Sp. z o.o. specjalizującej się w technologii nanopowłok ochronnych [4]. W drugim przypadku coraz popularniejsze systemy nadążne, takie jak jednoosiowe trackery, oferują funkcję zrzucania śniegu z szeregu modułów. Zsuwający się śnieg usuwa dużą część zanieczyszczeń, które osadziły się na powierzchni szyby.
Podsumowując, mycie modułów jest możliwe, a nawet zalecane jeśli zależy nam na jak największej wydajności instalacji PV.
W artykule wykorzystano materiały:
ze spotkania na Targach Przemysłu Odnawialnych Źródeł Energii SOLAR ENERGY EXPO 2023
z materiałów na stronach:
- LIFTON POLSKA https://www.liftonpolska.pl/
- AGAPIT - https://agapit.pl/
- PV CLEAN www.pvclean.pl
- https://tytancoat.com/pl/